ضرب‌المثل «از کوزه همان برون تراود که در اوست» نکته‌ای را به ذهن می‌رساند که آنچه کوزه الآن برای ما بیرون می‌ریزد در واقع همان چیزی است که از آن پر شده است؛ یعنی اگر در کوزه آب ریخته باشیم، آب می‌تراود و اگر سرکه ریخته باشیم سرکه می‌تراود؛ این مثال برای زندگی انسان بسیار کاربردی است.
انسان همچون کوزه‌ای است که هرچه را به درون خود بریزد به قطع یقین همان را بیرون خواهد ریخت؛ به زبان ساده اینکه شخصی که شراب می‌نوشد تراوشش جز مستی نیست، یا فردی که آب می‌نوشد تراوشش جز رفع تشنگی نیست، خوردن زهر تراوشی جز مرگ ندارد؛ این مثال‌ها در مسائل مادی است، اما باید دقت کنیم که ما رزق و طعام معنوی هم داریم که نوشیدن و خوردن این طعام نیز تراوشات خود را دارد.هرچه خلوص و کیفیت طعام معنوی انسان بیشتر باشد، لطافت انسان نیز بیشتر خواهد شد.
یکی از خوراک‌های معنوی، کسب علم است. اگر انسان بتواند در مسیر یادگیری خود به سمت علومی برود که این علوم لطافت روح بیشتری را برایش ایجاد کنند، کاری بس مفید است؛ در میان علوم مختلف، کارآمدترین علم در ایجاد لطافت روح، علوم دینی است؛ چراکه هدف و غایت علوم دینی به کمال رساندن انسان است و این کمال در عرصه معنویات و تعالی روح است که هر چقدر انسان باکمال‌تر شود از لطافت روح بیشتری برخودار خواهد بود.
منظور از کسب علوم دینی رفتن در سیستم‌های آموزشی این حوزه نیست که اگر بشود بهتر است، ولی حداقل در برنامه روزانه خود مطالعاتی در این موضوع داشته باشیم تا ارتباط ما قطع نشود و پیشنهاد می‌شود در این کار ارتباط مستقیم با کلام معصومین علیهم السلام اجمعین داشته باشیم و احادیث ایشان را از کتب معتبر مطالعه کنیم.
بنابراین یکی از معیارهایی که دختر یا پسر می‌توانند نسبت به همسر آینده خود آن را بسنجند، میزان علاقه‌مندی و یا اهتمام به مطالعات و کسب علوم دینی است؛ چراکه علاقه‌مندی به کسب این علوم نشان از یک ارتباط قوی‌تر به مسائلی که پیشتر بیان شد از جمله بزرگداشت خدا، توجه به مسئله امامت، اهتمام به قرآن و… دارد. دلیل این معیار را در سطور بالا بیان کردیم و گفتیم که خوراک انسان تأثیر مستقیم بر رفتار او خواهد داشت و خوراکی که جنسش لطیف و هنیأ باشد آثارش نیز اینگونه است.
خوب است که بدانیم عمل انسان از علم او پیروی می‌کند و هرچه این علم الهی‌تر باشد اعمال الهی‌تر خواهد شد و هرچه اعمال الهی‌تر باشد لطافت روح و ظرافت انسان بیشتر می‌شود و تحقق این مسائل، زندگی را به بهشتی برای همسر تبدیل می‌کند که هر دختر یا پسری آرزوی آن را دارد.
پس توجه به منابعی که دختر یا پسر از آنها برای کسب علم استفاده می‌کنند بسیار مهم است؛ چراکه گاهی منبع تغذیه فردی، شیطان و آبشخور فرد دیگر، قرآن است و تفاوت بین این دو بسیار است؛ چراکه ذات شیطان آتش، و نوشیدن از منبع وی جز سوختگی و سیاهی چیزی ندارد، اما ذات قرآن، رحمت، و نوش کردن از این چشمه زلال همه‌اش مبارک است.
برای تشخیص اینکه دختر یا پسر از چنین معیاری برخوردار هست یا خیر، می‌توان به طرق مختلف ورود پیدا کرد؛ از جمله بیان مسائل دینی و گفتگوی با ایشان در این رابطه، بررسی سوابق تحصیلی، بررسی همنشین‌ها و دوستان، بررسی جو حاکم برخانواده و خویشان دختر و پسر و مسائل متعدد دیگر.
ادامه دارد…
حمیدرضا یونسی