مدرس و داور مسابقات قرآن اظهار کرد: آیین‌نامه مسابقات قرآن باید کم‌کم به سمت معنامحوری پیش برود چرا که این اتفاق به دلیل نیازمندی به زیرساخت‌های لازم باید به تدریج رخ دهد.
بهروز یاریگل، مدرس قرآن در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) با اشاره به فرمایشات مقام معظم رهبری در جمع قاریان، حافظان و اساتید قرآن کریم که در طلیعه ماه مبارک رمضان انجام شد، گفت: رهبر معظم انقلاب در این دیدار بر تلاوت معنامحور تأکید داشتند؛ ایشان نه تنها در این جلسه، بلکه در برنامه‌های گذشته نیز زمانی که در جمع قرآنیان حاضر می‌شدند بارها به گونه‌های مختلف عنوان می‌کردند که بحث تلاوت معنامحور جدی گرفته نشده است.
وی افزود: اساتید، بزرگان دینی و علمای ما در سالهای گذشته همواره بر معنامحوری در تلاوت اشاره و تأکید داشته‌اند اما متأسفانه این موضوع از سوی جامعه قرآنی جدی گرفته نشده است تا اینکه رهبر معظم انقلاب در فرمایشات اخیر خود به صورت جزئی‌تر به این مسئله پرداختند و در نهایت توجه جامعه قرآنی بیش از گذشته به این موضوع جلب شد.
یاریگل با یادآوری اینکه اساتید و علمای ما همواره در جلساتشان بر تلاوت معنامحور تأکید داشته‌اند، عنوان کرد: اگر بحث معنامحوری در تلاوت قاریان ما رعایت نشود کم‌کم تلاوت قاریان ما به سمت هنر قرائت و هنری موسیقی تلاوت می‌رود و در آینده رو به انحراف می‌گذارد؛ با وجودی که این مباحث همواره در جلسات اساتید و علمای دینی مطرح شده اما متأسفانه از سوی قاریان قرآن جدی گرفته نشده است.
وی با تأکید بر ضرورت تلاوت معنامحور اظهار کرد: اینکه قاریان قرآن بتوانند تلاوت معنامحوری داشته باشند یعنی وقتی متنی را می‌خوانند نسبت به آن آگاهی داشته باشند و به گونه‌ای تلاوت کنند که خودشان متوجه شوند و با لحنی زیباتر و اثرگذارتر بر مخاطبان تأثیر بگذارند بسیار مهم است که متأسفانه طی سالهای گذشته کمتر مورد توجه بوده است.
یاریگل درباره دلایلی که موجب شده تا قاریان کمتر به تلاوت معنامحور توجه داشته باشند، گفت: قاریان عرب‌زبان و به ویژه قاریان مصری زمانی که قرائت می‌کنند به این دلیل که زبان قرآن زبان مادری آنها است و معنای آن را به خوبی می‌فهمند خودبه‌خود در زمان تلاوت توجهشان به آیات جلب میشود و راحت‌تر به القای معانی در کنار تلاوت می‌پردازند.
قاریان ناآشنا به معانی آیات خودبه‌خود به سمت جذابیت‌های هنری می‌روند
وی ادامه داد: اما در مقایسه با قاریان عرب‌زبان، درصد بسیاری از قاریان ایرانی به این دلیل که معنای آیات را متوجه نمی‌شوند خودبه‌خود به سمت جذابیت‌های بعدی که هنر موسیقی و الحان است، می‌روند.
داور مسابقات قرآن یادآور شد: قاریان عرب‌زبان زمانی که به سمت هنر موسیقی و الحان می‌روند، می‌دانند چه می‌خوانند اما قاریان ایرانی که زبان عربی را نمی‌شناسند اگر به سمت هنر موسیقی و الحان بروند به این دلیل که معنا را متوجه نمی‌شوند به طور طبیعی نمی‌دانند چه می‌خوانند.
وی در این بخش از سخنان خود با تأکید بر اینکه قاریان ایرانی که فارسی زبان هستند در مرحله اول باید تلاش کنند معنای آیات را درک کنند، گفت: اگر قاریان ایرانی به تقویت زبان عربی خود پرداخته و زبان عربی را تاحدودی که نیاز است یاد بگیرند آن وقت است که می‌توانند اثر تلاوت خود را ببینند و بر شنونده تأثیر بگذارند.
این پیشکسوت قرآنی عنوان کرد: نکته دیگر اینکه جلوه‌های هنری قرائت قرآن بیشتر در صوت و لحن است و زمانی که شنونده‌ای تلاوت زیبایی را می‌شنود جذابیت‌های این هنر برای او بیشتر جلوه می‌کند. بحث صوت و لحن و زیبایی تلاوت، موجب شده که بسیاری از نوجوانان ما نیز به سمت هنر موسیقی تلاوت بروند و توجهی به معنای آیات نداشته باشند که البته انحراف نیز از همین جا آغاز میشود.
افراط در صوت و لحن زیبا موجب انحرافاتی در جامعه قرآنی میشود
وی ادامه داد: به نظر می‌رسد قاریان ما باید صوت خوش و لحن زیبا داشته باشند اما اگر در لحن افراط کنند این افراط به هیچ عنوان خوب نیست و موجب انحرافاتی در جامعه قرآنی میشود.
یاریگل با بیان اینکه نحوه برگزاری مسابقات قرآن در کشور و آیین‌نامه‌ای که برای این مسابقات مورد استفاده قرار می‌گیرد نیز تأثیر بسزایی در گرایش قاریان به معنامحوری در تلاوت دارد، گفت: زمانی که از یک قاری نوجوان و جوان سوال میشود چرا قرائت شما به این گونه است؟ می‌گوید؛ آیین‌نامه مسابقات از ما این چنین می‌خواهد و باید این گونه بخوانیم.
این مدرس قرآن یادآور شد: اگر در سیستم داوری و آیین‌نامه مسابقات قرآن کشور کمی شفاف‌تر به بحث معنامحوری بپردازیم، نه اینکه ابعاد هنری را کم کنیم شاهد موفقیت‌هایی در بحث تلاوت معنامحور خواهیم بود. اگر در آیین‌نامه مسابقات قرآن به ابعاد هنری تلاوت بها دهیم قاری کم‌کم به این سمت می‌رود و دیگر به تجوید و قرائت صحیح توجه نمی‌کند؛ آیین‌نامه مسابقات قرآن باید کم‌کم به سمت معنامحوری برود چرا که این اتفاق به دلیل نیازمندی به زیرساخت‌های لازم باید کم‌کم رخ دهد و در یک زمان کوتاه امکان‌پذیر نیست.
قاریان قرآن باید حداقل‌هایی از مفاهیم و واژه‌های عربی بدانند
وی درباره راهکارهایی که کمک می‌کند تا قاریان به سمت معنامحوری پیش بروند، عنوان کرد: قاریان قرآن نه اینکه صددرصد مانند یک عرب زبان صحبت کنند اما حداقل باید یک سری مفاهیم و واژه‌های عربی را از طریق جلسات قرآن یاد بگیرند؛ نوجوانان و جوانان در جلسات قرآن باید یاد بگیرند وقتی آیه خاصی تلاوت میشود، می‌خواهد چه مطلبی را منتقل کند.
یاریگل با تأکید بر اینکه برخی مفاهیم و واژه‌های عربی باید زمانی که قاریان در سنین نوجوانی هستند به آنها آموزش داده شود، افزود: زمانی که مشخص شد یک قاری نوجوان استعداد خاصی در قرائت قرآن دارد باید روی مفاهیم و یادگیری واژه‌های عربی کار کند.
وی با بیان اینکه توجه بیش از حد به موسیقی تلاوت و زیباخوانی در تلاوت قرآن ممکن است آسیب‌هایی را در حوزه تلاوت قرآن ایجاد کند، اظهار کرد: کسانی که در تلاوت قرآن به مسائل موسیقیایی و زیباخوانی قرآن بیش از اندازه توجه می‌کنند و تاحدودی پا را از حد قانونی و خطر قرمزها فراتر می‌گذارند بدون شک استاد خوبی نداشته‌اند که این مسائل را به آنها آموزش دهد و اگر استاد خوبی هم داشته‌اند به مسائل موسیقیایی و زیباخوانی تشویق شده‌اند.
این مدرس قرآن در پایان عنوان کرد: جامعه قرآنی به ویژه اساتید و افرادی که دارای جلسه قرآن هستند باید چاره‌ای برای رفع این مشکل بیاندیشند و فکری برای آموزش صحیح تلاوت قرآن از دوران نوجوانی کنند و همچنین به فکر اصلاح آیین‌نامه‌های قرائت قرآن به سمت معنامحوری باشند.